top of page
landkurilatmalp

Futbolun vətəni: como saber qual é o país de origem do futebol, um esporte popular em todo o mundo



,


,



teqləri ilə işarəlendirin. Paragrafları teqlari ilə ayırın. Mühüm sözlәri teqlәri ilә qalin edin. Mәlumat verdiyiniz mәnbәlәri kimi rәqәmlәrlә işarәlәyin vә mәnbәl linklәrini mәqalәnin sonunda göstәrin. Mәsәlәn: Futbolun tarixi haqqında Əngiltәrәdә laia dәfә 1863-cü ildә sistemlәşdirilmiş qaydalar yaradılmışdır. - Mәqalënin uzunluğu 500 sözdür. Mәqalënin giriş, bәdii hissә vә nәticә bölmәlәrindәn ibarәt olmalıdır. Giriş bölmәsindә futbolun nƏ olduğunu vƏ niyƏ bu mövzu ilƏ maraqlandığınızı qısaca izah edin. BƏdii hissƏ bölmƏsindƏ futbolun tarixi, qaydaları, iqtisadi vƏ sosial tƏsiri, populyarlığı vƏ mƏdƏniyyƏti haqqında fikirlƏrinizi bölüşün. NƏticƏ bölmƏsindƏ isƏ futbolun sizin üçün nƏ manaya malik olduğunu vƏ oxuculara nƏ mesaj vermǝk istǝdiyinizi yazın. Başlıq Xülasə --- --- Futbolun vətəni


Futbolun nə olduğu, niyə bu mövzu ilə maraqlandığım və məqalənin məqsədi haqqında qısa giriş Futbolun tarixi


Futbolun ən qədim kökləri, Əngiltərədə sistemləşdirilməsi, dünya miqyasında yayılması və müasir inkişafı haqqında məlumat Futbolun qaydaları


Futbol oyununun əsas qaydaları, oyun meydanının ölçüləri, topun cins və ölçüsü, komandaların tərkibi, hakimlərin rolu və s. haqqında izah Futbolun növləri


Futbolun farklı növləri, məsələn, minifutbol, zal futbolu, plaj futbolu, qar futbolu və s. haqqında təsvir Futbolun iqtisadi və sosial təsiri


Futbolun dünya iqtisadiyyatına və sosial həyatına necə təsir etdiyi, futbol klublarının və futbolçuların gəlirliliyi, futbol fanatlarının davranışları və s. análise haqqında Futbolun maliyyaviyyatı


Futbol klublarının və futbolçuların dövriyyәsi, transferlәri, patrocinadorluğu, reklam gәlirlәri vә s. haqqında statistik mәlumat Futbolun sosial mәsuliyyәti


Futbol klublarının vә futbolçuların sosial layihәlәrindә iştirakı, futbolda ictimai birlәşmәlәrin rolu, futbolda ayrı-seçkilik vә diskriminasiya ilә mübarizә haqqında nümunәlәr Futbolun populyarlığı


Futbolun dünyada Ən çox izlƏnilƏn vƏ oynanılan idman növü olması, futbola maraqlı olan insanların sayı vƏ coğrafiyası haqqında faktlar Futbolda reytinqlƏr


Dünya futbolunda Ən yaxşı klubların, milli komandaların vƏ futbolçuların reytinqlƏri, reytinqlƏrin hesablanma metodikası vƏ mƏnbƏlƏri haqqında cƏdvƏllƏr Futbolda turnirlƏr


Dünya futbolunda Ən mühüm klub vƏ milli turnirlƏr, turnirlƏrin formatı, tarixi, qaliblƏri vƏ rekordları haqqında xülasƏlƏr Futbolun mǝdǝniyyǝti


Futbolun insanların hǝyatına necǝ tǝsir etdiyi, futbolda simvolların, ritualların, ictimai hǝrǝkǝtlǝrin vǝ s. rolunu haqqında fikirlǝr Futbolun vətəni




Futbol, dünyada ən çox sevilən və izlənilən idman növüdür. Futbolun milyonlarla tərəfdarı, fanatı və oyunçusu var. Futbol, insanları birləşdirir, eyni zamanda da ayrışdırır. Futbol, iqtisadiyyatı, siyasəti, mədəniyyəti və sosial həyatı təsir edir. Futbol, bir oyun deyil, bir fəlsəfədir. Bu məqalədə futbolun nə olduğu, haradan gəldiyi, necə inkişaf etdiyi və nələr demək istədiyi haqqında fikirlərimi bölüşmək istəyirəm.


Futbolun tarixi




Futbolun tarixi haqqında bir sira araşdırmalar vardır. Bəzi mənbəlәr futbolun Əngiltәrәdә yaranmasını iddia edirlәr. Bәzi mәnbәlәr isә futbolun Çindә, Misirdә, Yunanistanda vә ya Amerika qitәsindә daha Əvvәllәr oynanmış olduğunu söylәyirlәr. Hәr halda futbolun tarixi haqqında Əngiltәrәdә tipo de 1863-cü ildә sistemlәşdirilmiş qaydalar yaradılmışdır. Bu qaydalara ƏsasƏn futbol klubları vƏ milli komandalar yaranmış, ilk turnirlƏr tƏşkil olunmuşdur. Futbol 1904-cü ildƏ yaradılan FIFA (Dünya Futbol Federasiyaları Assosiasiyası) vasitƏsi ilƏ dünya miqyasında yayılmış vƏ inkişaf etmişdir.Müasir futbolda é UEFA (Avropa Futbol Assosiasiyaları Birliyi), CONMEBOL (CƏnubi Amerika Futbol Konfederasiyası), AFC (Asiya Futbol Konfederasiyası), CAF (Afrika Futbol Konfederasiyası), CONCACAF (Şimali vƏ MƏrkƏzi Amerika vƏ Karib dƏnizi Futbol Assosiasiyası) vƏ OFC (Okeaniya Futbol Konfederasiyası) kimi qitƏvi vƏ regional tƏşkilatlar futbolun inkişafına töhfә verirlәr.




futbolun vətəni




Futbolun qaydaları




Futbol oyununun 17 Əsas qaydası var. Bu qaydalara görǝ:


  • Oyun meydanının uzunluğu 90-120 m, eni isǝ 45-90 m olmalıdır.



  • Topun cinsi lǝdin olmalı, ölçüsü isǝ 68-70 sm, çǝkisi isǝ 410-450 q olmalıdır.



  • Komandaların hǝr birindǝ 11 nǝfǝr oyunçu (birindǝn qapıçı) olmalıdır. Komandaların hǝr biri oyun zamanı maksimum 3 dǝyişiklik edǝ bilǝrlǝr.



  • Oyun iki hissəyə bölünür. Hissələrin hər biri 45 dəqiqədir. Hissələr arasında 15 dəqiqəlik fasilə verilir.



  • Hakimlər oyunun qaydalarına riayət edilməsini təmin edirlər. Hakimlər bir əsas hakim və iki yardımcı hakimdən ibarətdir. Hakimlər oyunçulara qırmızı və ya sarı kart göstərə bilirlәr.



  • Oyunçu topu qol vә ya kollara toxunmadan hәrәkәt etdirә bilәr. Qapıçı isә öz qapısının cәrimәsindә topu әllәri ilә tutmaq hüququna malikdir.



  • Oyunçu topu rәqibin qoluna toxundurarsa, rәqib komandaya cәza zәrbәsi verilir. Oyunçu é öz qapısının cәrimәsindә topu qoluna toxundurarsa, rәqib komandaya on bir metr zәrbәsi verilir.



  • Oyunçu rәqib oyunçunu törәdib, saxlayıb, itib vә ya törәdici hәrәkәt edibsә, hakim ona sarı kart göstәrir. Oyunçu iki sarı kart alarsa, o oyundan çıxarılır vә onun yerinә başqa oyunçu girmir.



Futbolun növləri




Futbolun farklı növləri var ki, bunlar oyun meydanının ölçüsü, topun cinsi, komandaların tərkibi vƏ oyunun müddəti kimi xüsusiyyətlərlƏ fƏrqlƏnirlƏr. Futbolun Ən mƏşhur növlƏri bunlardır:


NövMeydanPrincipalKomandaMüddǝt


minifutebol40x20 mLǝdin, 62-64 sm, 400-440 q5 nǝfǝr (birindǝn qapıçı)2x20 dǝqiqǝ


Zal futbolu40x20 mLǝdin, 58-62 sm, 390-430 q5 nǝfǝr (birindǝn qapıçı)2x20 dǝqiqǝ


jogo de futebol35-37x26-28 mLǝdin, 68-70 sm, 400-440 q5 nǝfǝr (birindǝn qapıçı)3x12 dǝqiqǝ


qar futbolu45-90x65-75 mLǝdin, 68-70 sm, 410-450 q (tünd rƏngli)11 nǝfǝr (birindǝn qapıçı)2x45 dǝqiqǝ


Futbolun iqtisadi vƏ sosial tƏsiri




Futbolun dünya iqtisadiyyatına vƏ sosial həyatına böyük tƏsiri var. Futbol klubları vƏ futbolçular milyonlarla dollar gəlir əldə edirlər. Fãs de futebol são ə milyonlarla insanı birləşdirir vƏ hərəkətə gətirir. Futbol, həm də sosial məsuliyyət vƏ ictimai birlәşmәlәrin bir vasitәsidir.


Futbolun maliyyaviyyatı




Futbol klubları vƏ futbolçular dünyanın Ən varlı idman nümayәndәlәridir. Futbol klubları vƏ futbolçuların gəlirlәriçox yüksәkdir. Mәsәlәn, 2020-ci ildә dünyanın Ən yaxşı futbol seçilmiş Bayern Münih klubunun gəliri 634,1 milhões avro olmuşdur. Həmin ilin Ən yaxşı futbolçusu seçilmiş Robert Lewandowski é 24 milhões de avro maaş almışdır. Futbol klubları vƏ futbolçuların gəlirlәri başlıca transferlәr, patrocinador, reklam, bilet satışı vƏ televiziya hüquqlarından ibarətdir.


Futbolun sosial mәsuliyyәti




Fəaliyyət göstərirlәr. Mәsәlәn, BMT-nin "Futbol sülh üçün" layihәsi futbolu sülh vә dialoq yaratmaq üçün bir vasitә kimi istifadә edir. Futbolda ayrı-seçkilik vә diskriminasiya ilә mübarizә dә önəmlidir. FIFA vә UEFA kimi tәşkilatlar futbolda irqçilik, cinsiyyətçilik, homofobiya vә s. kimi problemlәrlә mübarizә aparmaq üçün qaydalar vә kampaniyalar tәtbiq edirlәr.


Futbolun populyarlığı




Futbol dünyada Ən çox izlƏnilƏn vƏ oynanılan idman növüdür. Futbola maraqlı olan insanların sayı vƏ coğrafiyası çox genişdir. Futbol bütün dünyada fərqli mədəniyyətlər, millətlər, dinlər, siyasətlər vƏ sosial qruplar arasında ortaq maraq yaradır.


Futbolda reytinqlƏr




Dünya futbolunda Ən yaxşı klubların, milli komandaların vƏ futbolçuların reytinqlƏri müxtəlif mənbəlƏr tərəfindən hesablanır vƏ dərc olunur. ReytinqlƏrin hesablanma metodikası vƏ mƏnbƏlƏri fərqlidir.Aşağıdakı cədvəllƏrdə 2020-ci ilin sonu üzrə bəzi reytinqlƏrin nümunƏlƏri göstərilmişdir.


UEFA klub reytinqiXallar


Bayern Münih134,000


Real Madrid121,000


Barcelona118,000


Juventus115,000


Paris Saint Germain113,000


FIFA milli komanda reytinqiXallar


BƏlçika1780


França1755


Brasil1743


İngiltərə1670


Portuqaliya1662


FIFA Ballon d'Or reytinqi (futbolçu)Xallar


Robert Lewandowski477


Cristiano Ronaldo382


Lionel Messi380


Kylian Mbappé365


Neymar Jr.364


Futbolda turnirlƏr




Dünya futbolunda Ən mühüm klub vƏ milli turnirlƏr var ki, bunlar futbolun Ən yüksək səviyyəsini təmsil edir. Klub turnirlƏri arasında UEFA Çempionlar Liqası, UEFA Avropa Liqası, FIFA Klublararası Kuboku, Copa Libertadores vƏ s. sayıla bilәr. Milli turnirlƏr é ә UEFA Avropa Çempionatı, FIFA Dünya Çempionatı, Copa América, Afrika Millәtlәr Kuboku vә s. kimi turnirlәrdәn ibarәtdir. Bu turnirlәrin hәr birinin öz formatı, tarixi, qalibi vә rekordları var. Mәsәlәn, UEFA Çempionlar Liqası 1955-ci ildәn etibarәn tәşkil olunur vә Ənçox qalib gәlmiş clube 13 dәfә ilә Real Madrid-dir. FIFA Dünya Çempionatı é 1930-cu ildәn etibarәn tәşkil olunur vә Ən çox qalib gәlmiş milli komanda 5 dәfә ilә Braziliyadır.


Futbolun mǝdǝniyyǝti




Futbolun insanların hǝyatına böyük tǝsiri var. Futbol insanlara sevinç, hüzün, həyəcan, gurur, ümid vƏ s. kimi hisslər yaşadır. Futbol insanları birləşdirir vƏ ayrışdırır. Futbol insanların fikirlərini, dəyərlərini, münasibətlərini vƏ davranışlarını təsir edir. Futbolda simvolların, ritualların, ictimai hərəkətlərin vƏ s. rolunu inkar etmək mümkün deyil.


Futbolda simvollar




Simvollar həm də rəqib komandalarla mübarizədə psixoloji və mənəvi üstünlük qazanmaq üçün istifadə olunur. Simvollar futbolun mədəniyyətinin bir hissəsidir vƏ futbol tarixindƏ xatirəli hadisƏlƏrƏ şahidlik edir. Mәsәlәn, Braziliyanın sarı formaları, İtaliyanın dörd ulduzlu loqosu, Arqentinanın Maradona ilә Əlaqәli himni, Fransanın horoz maskotu vә s. futbolun tanınmış simvollarıdır.


futbolda rituallar




Futbolda rituallar da simvollar kimi futbol klublarının vƏ milli komandaların özünü ifadə etmәsinә vә futbol tәrәfdarlarının öz komandalarına dәstәk olmasına xidmәt edir. Rituallar futbol oyunundan әvәl, oyun zamanı vә oyun sonrası tәtbiq oluna bilir. Futbolçuların ritual, hakimlәrin, tәrәfdarların vә digәr iştirakçıların hәrәkәtlәri, sözlәri, geyimlәri, əşyaları vƏ s. olá bilir. Rituallar futbolun mәnƏviyyatını vƏ ruhunu yaşadır. Mәsәlәn, futbolçuların oyun әvvәlindә himn oxuması, oyun zamanı qol vuranda səcdəyə gеtmеsi, oyun sonrası rəqib komandaya hörmət göstеrmеsi vƏ s. futbolun mühüm rituallarıdır.


Futbolda ictimai hərəkətlər




Futbolda ictimai hərəkətlər dе futbolun sosial tƏsirini göstərir. Futbolda ictimai hərəkətlər futbol tƏrƏfdarlarının vƏ ya futbolçularının müxtƏlif mƏsƏlƏlƏrƏ diqqƏt çƏkmƏk, fikirlƏrini bölüşmƏk, tƏlƏblƏrini ir ad etmƏk vƏ ya etiraz bildirmƏk üçün göstərdiklƏri kollektiv hǝrǝkǝtlǝrdir. Futbolda ictimai hǝrǝkǝtlǝr müxtǝlif formado ola bilir, mǝsǝlǝn, pankartlar, şüarlar, marşlar, boykotlar, qiyamlar vǝ s. Futbolda ictimai hǝrǝkǝtlǝr bazarda futbolun siyasi, ideoloji, mǝdǝni vǝ etnik aspektlǝrinin őn plana çıxdığını göstǝrir. Mǝsǝlǝn, "Black Lives Matter" (Qara Hǝyatlar Deyerlidir), "No to Racism" (Irqçiliyə Xeyir), "Kick It Out" (Onu Dışarı At) i hәrәkәtlәrdir.


Futbolun nәticәsi




Futbolun vәtәni haqqında yazmağımın sәbәbi futbolun mәnim üçün nә manaya malik olduğunu bölüşmәkdir. Futbol mәnim üçün yalnız bir oyun deyil, bir tutkudur. Futbol mәnim üçün sevinclәri, kәdәrlәri, dostluqları vә düşmənliklәri yaşadığım bir mühitdir. Futbol mәnim üçün öz ölkəmi, mili komandamı vә klubumu dәstәklәdiyim bir platformdur. Futbol mәnim üçün öz fikirlәrimi, dәyәrlәrimi vә münasibәtlәrimi ifadә etdiyim bir vasitәdir. Futbol mәnim üçün həyatın bir parçasıdır.


Futbolun vətəni haqqında yazdığım bu məqalənin sonuna gəldim.Umid edirəm ki, bu məqalə sizin üçün maraqlı vƏ faydalı olmuşdur. Futbolun tarixi, qaydaları, iqtisadi vƏ sosial tƏsiri, populyarlığı vƏ mƏdƏniyyƏti haqqında fikirlƏrimi bölüşdüm. Futbolun nƏticƏsi olaraq isƏ futbolun mƏnim üçün nƏ manaya malik olduğunu izah etdim. Futbolun sizin üçün dә nә manaya malik olduğunu bilmәk istәyirәm. Bu mәqalәnin sonunda sizin üçün hazırladığım 5 Ədәdi sual-cavabı oxuyun vә öz fikirlәrinizi mәnә bildirin.


Sual-cavab




P: Futbolun vәtәni haradir?


R: Futbolun vәtәni haqqında müxtәlif fikirlәr var. Bəzi mənbəlәr futbolun Əngiltәrәdә yaranmasını iddia edirlәr. Bəzi mənbəlәr isә futbolun Çindә, Misirdә, Yunanistanda vә ya Amerika qitәsindә daha Əvvәllәr oynanmış olduğunu söylәyirlәr.


P: Futbolda Ən çox qalib gәlmiş klub hansıdır?


Futbolda Ən çox qalib gәlmiş klub Real Madrid-dir. Real Madrid 13 dәfә ilә UEFA Çempionlar Liqasının, 3 dәfә ilә FIFA Klublararası Kubokunun vә 34 dәfә ilә İspaniya çempionatının qalibi olmuşdur.


Q: Futbolda Ən çox qalib gәlmiş milli komanda hansıdır?


R: Futbolda Ən çox qalib gәlmiş milli komanda Braziliyadır. Braziliya 5 dәfә ilә FIFA Dünya Çempionatının, 9 dәfә ilә Copa América-nın vә 4 dәfә ilә Konfederasiyalar Kubokunun qalibi olmuşdur.


Q: Futbolda Ənçox qol vuran futbolçu kimdir?


R: Futbolda Ənçox qol vuran futbolçu Josef Bican-dir. Josef Bican 1931-ci vә 1955-ci illәr arasında oynamış vә klub vә milli komanda səviyyəsində 805 qol vurmuşdur.


Q: Futbolda Ən yaxşı futbolçu kimdir?


A: Futbolda Ən yaxşı futbolçu haqqında müxtəlif fikirlər var. Bəzi insanlar Pelé-ni, bəzi insanlar Maradona-nı, bəzi insanlar Messi-ni, bəzi insanlar isə Ronaldo-nu Ən yaxşı futbolçu hesab edirlər. Bu suala obyektiv cavab vermək çətindir, çünki hər bir futbolçunun öz xüsusiyyətləri, üstünlükləri vƏ zövqləri var.


Q: Futbolun faydaları nələrdir?


A: Futbolun faydaları çoxdur. Futbol fiziki vƏ mənəvi sağlamlığa yaxşı gəlir.Futbol enerji, sürət, qüvvət, dayanıqlılıq, refleks vƏ koordinasiya kimi bacarıqları inkişaf etdirir. Futbol həmçinin komanda ruhu, dostluq, hörmət, tərbiyə, özünüdürmə vƏ s. kimi dəyərləri öyrədir.


Xitam




Bu mǝqalǝni oxuduğunuz üçün tǝşǝkkür edirǝm. Umid edirǝm ki, sizin üçün maraqlı vǝ faydalı olmuşdur. Futbolun vǝtǝni haqqında yazmaq mǝnim üçün çox zövqlü idi. Futbolun sizin üçün nǝ manaya malik olduğunu bilmǝk istǝyirǝm. Xahiş edirǝm ki, mǝnimlǝ öz fikirlǝrinizi bölüşün. Sizinlǝ görüşmǝk ümidilǝ. 0517a86e26


0 views0 comments

Recent Posts

See All

Comentários


bottom of page